Geçen yıl Kültür ve Turizm Bakanı Atilla Koç 'un Atatürk Kültür Merkezi'nin (AKM) yıkılıp yerine daha modern bir bina yapılacağını söylemesiyle başlayan tartışmalar yeniden gündeme geldi. 1997'de Taksim Alanı'na cami yapılması tartışmaları sırasında dönemin Kültür Bakanı İstemihan Talay tarafından "kültür varlığı" olarak tescil edilen AKM'nin tescili kaldırılmak isteniyor. 1 Şubat'ta AKM'yi gezen Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu üyeleri dün bir araya gelerek konuyu görüştü. Kurul üyeleri Prof. Dr. Mete Tapan , Prof. Dr. Hale Çıracı, Sait Karabulut, Ömer Korman ve Habibe Silahtar 'ın AKM'nin 'kültür varlığı' olarak tescilini iptal eden kararı imzalamasıyla binanın yıkılmasını kolaylaştıracak süreç de başlamış olacak. AKM'nin yıkılmasıyla ilgili Tiyatro Sanatçıları Meslek Birliği (TOMEB) İstanbul Temsilcisi Orhan Kurtuldu 'yla konuştuk.

- Yıkımın amacını siz neye bağlıyorsunuz?
Kurtuldu - 1999'da koruma kurulunun gösterdiği nedenlere tamamen katılıyor, o dönemin koruma kurulu üyelerine ve dönemin Kültür Bakanı'na AKM'nin 'kültür varlığı' olarak tescilini sağladıkları için teşekkür ediyoruz. AKM, korunması önemli tabiat ve kültür varlığı olarak kabul edilen Taksim Cumhuriyet Alanı'nın ayrılamaz bir parçasıdır. AKM, Cumhuriyet Türkiye'sinin ilk ve en önemli çağdaş kültür varlığıdır. Cumhuriyetin kültür ve sanata olan bakışının anıtlaşmış bir ifadesidir. Yıkımın amacı bize göre Cumhuriyet değerleriyle ve felsefesiyle hesaplaşmaktan başka bir şey değil diye görünüyor. Ayrıca genel seçimler yaklaşırken kendi yandaşlarına şirin gözükmek ve seçim yatırımı olarak da gözüküyor AKM'nin tescilini kaldırma kararı.

Sanata Özgürlük
- Dün Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu Başkanı'yla bir görüşme yaptınız.
Kurtuldu - Koruma Kurulu Başkanı Sn. Prof. Dr. Mete Tapan'la görüştüm. Kendisi şöyle diyor kısaca: "Bakanlık tescilin kaldırılmasını istiyor. Bina ihtiyaca cevap vermiyor. Ayrıca çağdaş bir görünüme sahip değil. En önemlisi de 1999 depreminden önce inşa edilmiş. Daha çağdaş bir bina yapmak daha doğru gözüküyor.''

Bu açıklamalara TOMEB (Tiyatro Oyuncuları Meslek Birliği) olarak katılamayacağımızı ve bu gerekçelerinin de iyi niyetle alakasını göremediğimizi ifade ettim. 1999 depreminden önce yapılmış tescilli tüm binaları da bu gerekçelerle yıkacak mısınız dediğimde; "O başka, bu başka, karıştırmayın'' cevabını aldım.

- AKM yerine yapılmak istenen, daha doğrusu söz verilen yeni bina için Prof. Dr. Mete Tapan'ın yaptığı açıklama nedir?
Kurtuldu - AKM'nin yerine kesin olarak ne yapılacağının garantisini ben veremem diyor. Ancak bakanlığın uluslararası bir yarışma açacağından ve kazanacak projenin uygulanacağından söz ettiler.

- Bu arada İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları'nda da ayrı bir kriz yaşanıyor. Belediye Meclisi'nin yeni Görev ve Çalışma Yönetmeliği'ni İstanbul Şehir Tiyatrosu Sanatçıları Derneği (İŞTİSAN) ve Şehir Tiyatrosu çalışanlarının haberi olmaksızın hazırlamış olması tepkilere yol açtı...
Kurtuldu - İstanbul Şehir Tiyatroları Sanat Yönetimi'nin ve sanatçılarının haberi ve görüşleri olmadan böyle bir yönetmelik çıkarsa, sanatın özgürlüğü ve sanatçıların özgürce yaratma hakları da yok olacaktır. Belediye Meclisi'nin böyle çağdışı bir yönetmeliği gündeme almamasını diliyoruz. Böyle bir yönetmelik, sanat ortamına zarar verecektir. TOMEB olarak İŞTİSAN'ın haklı isteklerini destekliyoruz.

- Kararlar alınırken sanatçılara sorulmaması, yanlış yöntemlerin kullanılması, kararlarla birlikte gelen belirsiz yetki alanları ve oluşacak yetki karmaşası Şehir Tiyatroları ve sanatçıları için nasıl bir geleceği gösteriyor?
Kurtuldu - Tiyatroyu tiyatrocular yönetir, diyoruz. Sanatçıların görüşleri alınmadan sanat yönetimi veya sanat kurumları için kararlar verilmesi toplumun yararına olmayacaktır.

- Önümüzdeki günlerde de konuya ilişkin tepkiler sürecek sanırım...
Kurtuldu - Önümüzdeki günlerde tüm sanat örgütleriyle toplantılarımız olacak. Sürekli eylemlerimiz söz konusu olacaktır. Bildiğiniz gibi her yıl 27 Mart Dünya Tiyatro Günü'dür. Haklı taleplerimizi dile getirecek çeşitli toplantılar olacaktır. Ancak biz bu yıl 27 Mart Dünya Tiyatro Günü'nü kutlayamayacağız. Sanata özgürlük, sanat yönetimlerinde demokratik bir yapı ve özerklik sağlanıncaya kadar "yas" ilan edeceğiz. Ve tabii ki mücadelemiz sürecektir.